Rb-N Kwartalne sprawozdanie o stanie należności oraz wybranych aktywów finansowych

Szacowany czas czytania: 7-8 minut

Kluczowe wnioski:

• Sprawozdanie Rb-N to kwartalny raport o stanie należności i wybranych aktywach finansowych jednostek sektora finansów publicznych.
• Obowiązek składania sprawozdania wynika z ustawy o finansach publicznych i rozporządzenia Ministra Finansów.
• Sprawozdanie Rb-N jest istotne dla śledzenia kondycji finansowej sektora publicznego i zarządzania ryzykiem.

Spis treści:

1. Czym jest sprawozdanie Rb-N?
2. Jakie są podstawy prawne sporządzania Rb-N?
3. Kto jest zobowiązany do składania sprawozdania Rb-N?
4. Co zawiera sprawozdanie Rb-N?
   1. Struktura dokumentu: Część A i Część B
5. Jakie są wymogi formalne i techniczne dla Rb-N?
   1. Forma elektroniczna i wymagane podpisy
6. Jak przebiega proces przygotowania sprawozdania Rb-N?
7. Jakie są terminy składania sprawozdania Rb-N?
8. Dlaczego sprawozdanie Rb-N jest istotne dla finansów publicznych?
9. Gdzie można znaleźć wzory formularzy Rb-N?

Czym jest sprawozdanie Rb-N?

Sprawozdanie Rb-N to kwartalny raport o stanie należności i wybranych aktywach finansowych. Dokument muszą przygotowywać jednostki sektora finansów publicznych w naszym kraju. Po co? Głównie po to, by regularnie informować o wysokości i strukturze należności tych jednostek oraz o wartości pewnych aktywów finansowych, którymi dysponują. Informacje z Rb-N mają kluczowe znaczenie, jeśli chcemy śledzić kondycję finansową całego sektora publicznego.

Jakie są podstawy prawne sporządzania Rb-N?

Skąd bierze się obowiązek przygotowania i wysłania sprawozdania Rb-N? Wprost z przepisów prawa. Najważniejsze regulacje w tej sprawie to:

• ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych – jej art. 41 ust. 5 wprowadza ogólny obowiązek raportowania operacji finansowych,
• rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 17 grudnia 2020 r. dotyczące sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych; to właśnie ono precyzuje zasady, wzory, terminy i format sprawozdania Rb-N.

Stosowanie się do tych przepisów jest absolutnie obowiązkowe dla wszystkich wskazanych podmiotów.

Kto jest zobowiązany do składania sprawozdania Rb-N?

Ten obowiązek dotyczy podmiotów z sektora finansów publicznych. W tej grupie znajdziemy przede wszystkim:

• jednostki samorządu terytorialnego (JST), czyli gminy, powiaty, województwa, a także ich jednostki organizacyjne (jak szkoły czy ośrodki pomocy społecznej),
• jednostki zajmujące się zadaniami administracji rządowej,
• inne podmioty należące do sektora finansów publicznych, które na podstawie osobnych ustaw realizują zadania publiczne i gospodarują publicznymi pieniędzmi.

Co zawiera sprawozdanie Rb-N?

Sprawozdanie Rb-N to skarbnica szczegółowych informacji o tym, jak na koniec kwartału wygląda stan należności i wybranych aktywów finansowych danej jednostki. Przepisy dokładnie określają, co musi się w nim znaleźć.

Struktura dokumentu: Część A i Część B

Sam formularz Rb-N ma dwie główne części:

• Część A: Należności oraz wybrane aktywa finansowe – tutaj jednostka wpisuje wartość swoich należności (na przykład z podatków, opłat czy dochodów budżetowych) oraz pokazuje, jakie wybrane aktywa finansowe posiada (choćby lokaty, akcje, udziały),
• Część B: Należności z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji – ta sekcja służy do wykazania należności, które wynikają z poręczeń i gwarancji, jakich jednostka udzieliła innym podmiotom.

Ogólnie, w Rb-N jednostki raportują przeróżne kategorie należności – zarówno te już wymagalne, jak i przyszłe, dzieląc je według grup dłużników. Pokazują też wybrane aktywa finansowe, czyli na przykład gotówkę w kasie i na kontach, papiery wartościowe, udzielone pożyczki czy posiadane udziały. Dzięki tym danym można ocenić płynność finansową jednostki i zobaczyć, jak wygląda struktura jej zasobów.

Jakie są wymogi formalne i techniczne dla Rb-N?

Aby sprawozdanie Rb-N było wiarygodne i przydatne, przepisy stawiają jednostkom konkretne wymagania co do jego formy i jakości.

Forma elektroniczna i wymagane podpisy

Przede wszystkim, sprawozdanie Rb-N trzeba przygotować i przesłać wyłącznie elektronicznie. Taki dokument musi być też odpowiednio podpisany cyfrowo. Do wyboru są:

• kwalifikowany podpis elektroniczny,
• podpis zaufany (znany z profilu zaufanego ePUAP),
• podpis osobisty (ten, który znajduje się w e-dowodzie).

Taki podpis to potwierdzenie, kto przygotował lub zatwierdził sprawozdanie, i gwarancja, że dane nie zostały zmienione. Co równie ważne, dane w Rb-N muszą być rzetelne, kompletne i idealnie zgadzać się z zapisami w księgach rachunkowych jednostki. Całe sprawozdanie musi też spełniać wszystkie wymogi formalno-rachunkowe opisane w rozporządzeniu – krótko mówiąc, trzeba dokładnie i zgodnie z prawdą wykazać każdą wymaganą informację.

Jak przebiega proces przygotowania sprawozdania Rb-N?

Przygotowanie sprawozdania Rb-N wymaga dokładności i musi bazować na solidnych danych finansowych jednostki. Skąd brać te informacje? Kluczowym źródłem jest oczywiście ewidencja księgowa (czyli księgi rachunkowe) prowadzona w danej jednostce. Wszystkie dane o należnościach, aktywach, poręczeniach czy gwarancjach muszą idealnie pasować do zapisów księgowych na ostatni dzień kwartału. W codziennej pracy jednostki często sięgają po specjalistyczne programy, które ułatwiają przygotowanie i wysyłkę sprawozdań. Popularnym rozwiązaniem jest system BeSTi@, który pomaga zbierać dane, tworzyć formularze w odpowiednim formacie XML, podpisywać je elektronicznie i wysyłać tam, gdzie trzeba – na przykład do Regionalnych Izb Obrachunkowych.

Jakie są terminy składania sprawozdania Rb-N?

Prawo bardzo dokładnie określa, kiedy trzeba złożyć sprawozdanie Rb-N. Tych terminów trzeba pilnować:

• sprawozdania za I, II i III kwartał roku trzeba wysłać do 28 dni po końcu każdego z tych kwartałów,
• sprawozdanie za IV kwartał (czyli roczne) należy złożyć do 56 dni po zakończeniu roku budżetowego.

Najczęściej sprawozdania trafiają do odpowiedniej Regionalnej Izby Obrachunkowej (RIO), chyba że przepisy wskazują inny organ.

Dlaczego sprawozdanie Rb-N jest istotne dla finansów publicznych?

Sprawozdanie Rb-N odgrywa kilka kluczowych ról w zarządzaniu finansami publicznymi w Polsce. Po pierwsze, regularne raporty o należnościach pozwalają na bieżąco śledzić ich ściągalność i wyłapywać potencjalne problemy. Dzięki temu jednostki mogą szybciej reagować, na przykład rozpoczynając windykację, i lepiej zarządzać ryzykiem związanym z długami. Po drugie, dane ze wszystkich sprawozdań Rb-N trafiają do ważnych statystyk makroekonomicznych. Pomagają obliczyć państwowy dług publiczny (PDP), śledzić jego stosunek do PKB i wypełniać obowiązki sprawozdawcze Polski wobec Unii Europejskiej. Wreszcie, systematyczne informowanie o stanie należności i aktywów finansowych jednostek publicznych mocno zwiększa przejrzystość gospodarowania publicznymi pieniędzmi. Umożliwia to kontrolę społeczną i pozwala rzetelnie ocenić kondycję finansową całego sektora publicznego.

Gdzie można znaleźć wzory formularzy Rb-N?

Aktualne wzory formularzy Rb-N, razem z instrukcjami, jak je wypełnić, są łatwo dostępne. Gdzie szukać? Głównie:

• na oficjalnej stronie Ministerstwa Finansów,
• w Biuletynach Informacji Publicznej (BIP) różnych jednostek sektora finansów publicznych albo organów nadzoru (jak RIO),
• na specjalistycznych portalach prawno-finansowych, na przykład druki-formularze, które często publikują aktualne druki.

Pamiętaj, żeby zawsze używać obowiązujących wzorów – to gwarancja, że sprawozdanie będzie poprawne formalnie.

FAQ - Najczęściej Zadawane Pytania

Co to jest sprawozdanie Rb-N?

To kwartalny raport o stanie należności i wybranych aktywach finansowych jednostek sektora finansów publicznych.

Kto jest zobowiązany do składania sprawozdania Rb-N?

Obowiązek ten dotyczy jednostek sektora finansów publicznych, takich jak jednostki samorządu terytorialnego i administracji rządowej.

Gdzie można znaleźć aktualne wzory formularzy Rb-N?

Wzory są dostępne na stronie Ministerstwa Finansów, w Biuletynach Informacji Publicznej i na portalach prawno-finansowych.

Jakie są terminy składania sprawozdania Rb-N?

Sprawozdania za I, II i III kwartał należy złożyć do 28 dni po końcu kwartału, a za IV kwartał do 56 dni po zakończeniu roku budżetowego.