Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron (pracownik)

Szacowany czas czytania: 7-8 minut

Kluczowe wnioski:

• Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron wymaga zgody obu stron i pozwala na elastyczne ustalenie warunków rozstania.
• Zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą zainicjować rozwiązanie umowy w tym trybie.
• Podpisanie porozumienia nie chroni pracownika w okresach ochronnych.
• W porozumieniu warto zawrzeć informacje o przyczynach leżących po stronie pracodawcy, aby uniknąć opóźnienia w wypłacie zasiłku dla bezrobotnych.

Spis treści:

1. Czym jest rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron?
2. Kto może zainicjować rozwiązanie umowy w tym trybie?
3. Jak pracownik powinien sformułować propozycję porozumienia?
   1. Jakie elementy formalne musi zawierać pismo pracownika?
   2. Czy wymagana jest forma pisemna porozumienia?
   3. Czy trzeba podawać przyczynę rozwiązania umowy?
   4. Jaki termin zakończenia umowy można ustalić?
   5. Czy porozumienie stron chroni pracownika w okresie ochronnym?
4. Jakie korzyści daje pracownikowi rozwiązanie umowy za porozumieniem stron?
5. Jakie ryzyka wiążą się z podpisaniem porozumienia przez pracownika?
6. Czy po rozwiązaniu umowy za porozumieniem stron przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?
7. Czy można odwołać się od zawartego porozumienia?

Czym jest rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron?

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron to po prostu jeden ze sposobów na zakończenie współpracy, który przewiduje polskie prawo pracy – konkretnie art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy. Ta metoda wymaga pełnej zgody obu stron: i pracownika, i pracodawcy. Muszą oni wspólnie zgodzić się nie tylko na samo zakończenie pracy, ale też na jego warunki. To daje sporą elastyczność, bo można ustalić praktycznie dowolny termin rozstania, nawet jeśli odbiega on od standardowych okresów wypowiedzenia.

Kto może zainicjować rozwiązanie umowy w tym trybie?

Propozycję rozwiązania umowy za porozumieniem stron może złożyć każda ze stron – zarówno pracownik, jak i pracodawca. Jeśli któraś strona chce zakończyć współpracę na ustalonych wspólnie zasadach, może przedstawić drugiej stronie taką ofertę. Nieważne jednak, kto pierwszy wyjdzie z inicjatywą, bo do faktycznego rozwiązania umowy i tak potrzebna jest zgoda drugiej strony na zaproponowane warunki.

Jak pracownik powinien sformułować propozycję porozumienia?

Jeśli to pracownik chce zaproponować rozstanie za porozumieniem stron, najlepiej żeby przygotował pismo do pracodawcy. Taki dokument będzie punktem wyjścia do rozmów i ustalenia ostatecznych warunków. Kluczowe jest, by pismo zawierało wszystkie potrzebne informacje i jasno pokazywało, że pracownik chce właśnie w ten sposób zakończyć umowę.

Jakie elementy formalne musi zawierać pismo pracownika?

Propozycja pracownika dotycząca rozwiązania umowy za porozumieniem stron powinna zawierać kilka kluczowych elementów:

• miejscowość i datę przygotowania pisma,
• twoje dokładne dane (imię, nazwisko, adres),
• dokładne dane pracodawcy (nazwa firmy, adres),
• jasno wyrażoną prośbę o rozwiązanie umowy o pracę (warto podać datę jej zawarcia i ewentualnie stanowisko) właśnie na mocy porozumienia stron,
• proponowaną datę zakończenia umowy,
• twój podpis,
• miejsce na podpis pracodawcy (lub osoby go reprezentującej), który potwierdzi zgodę na propozycję.

Nie jest to konieczne, ale pracownik może też krótko wspomnieć o powodach swojej decyzji – chociaż samo porozumienie stron nie wymaga uzasadnienia.

Czy wymagana jest forma pisemna porozumienia?

Forma pisemna jest obowiązkowa - bowiem i umowa o pracę została zawarta w formie pisemnej. Czy trzeba podawać przyczynę rozwiązania umowy?

Przy rozwiązaniu umowy za porozumieniem stron nie trzeba podawać powodu tej decyzji. To spora różnica w porównaniu do sytuacji, gdy to pracodawca wypowiada umowę – wtedy często musi podać konkretny i prawdziwy powód (zwłaszcza przy umowach na czas nieokreślony). Brak wymogu uzasadnienia zdecydowanie upraszcza całą sprawę.

Jaki termin zakończenia umowy można ustalić?

Tutaj panuje pełna dowolność – strony same ustalają, kiedy umowa ma się zakończyć. Może to być od razu, w dniu podpisania porozumienia, albo w jakimś terminie w przyszłości. Co ważne, porozumienie pozwala nie stosować ustawowych okresów wypowiedzenia. To może być na rękę pracownikowi, który chce szybciej zacząć nową pracę, albo pracodawcy, który potrzebuje szybszego zakończenia współpracy. Jedyny warunek: data rozwiązania umowy nie może być wcześniejsza niż data zawarcia porozumienia.

Czy porozumienie stron chroni pracownika w okresie ochronnym?

Niestety, porozumienie stron nie chroni pracowników w tzw. okresach ochronnych. Co to oznacza? Że nawet osoby w wieku przedemerytalnym, kobiety w ciąży, pracownicy na urlopach (macierzyńskim, rodzicielskim, wychowawczym) czy chronieni związkowcy mogą zgodzić się na rozwiązanie umowy w ten sposób. Jeśli podpiszą takie porozumienie, to świadomie rezygnują z ochrony, która normalnie by im przysługiwała przed zwolnieniem przez pracodawcę.

Jakie korzyści daje pracownikowi rozwiązanie umowy za porozumieniem stron?

Dla pracownika rozstanie za porozumieniem stron może mieć kilka plusów:

• szybsze odejście z pracy niż przy standardowym okresie wypowiedzenia, co pozwala szybciej zacząć nową pracę,
• szansa na wynegocjowanie dodatkowych korzyści, na przykład zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy do końca umowy, ale z zachowaniem pensji,
• uniknięcie nieprzyjemnej atmosfery, jaka czasem towarzyszy okresowi wypowiedzenia, zwłaszcza gdy stosunki z szefem są napięte,
• neutralny zapis w świadectwie pracy – nie będzie tam informacji o np. zwolnieniu dyscyplinarnym,
• szansa na uzyskanie zasiłku dla bezrobotnych bez czekania 90 dni, ale tylko jeśli w porozumieniu jako przyczynę wskaże się powody leżące po stronie firmy (np. likwidację stanowiska).

Jakie ryzyka wiążą się z podpisaniem porozumienia przez pracownika?

Zanim jednak pracownik podpisze porozumienie, powinien pomyśleć o możliwych minusach:

• tracisz prawo do ustawowego okresu wypowiedzenia, co może być problemem, jeśli nie masz jeszcze nowej pracy,
• możesz stracić prawo do odprawy, która należałaby się przy zwolnieniu z przyczyn niezależnych od ciebie (np. zwolnienia grupowe), chyba że wynegocjujesz jej wypłatę w porozumieniu,
• rezygnujesz z ochrony przed zwolnieniem, jeśli jesteś w okresie ochronnym (np. ciąża, wiek przedemerytalny),
• później trudniej będzie dochodzić swoich racji w sądzie pracy co do samego rozwiązania umowy, bo przecież obie strony wyraziły na nie zgodę,
• ryzyko, że zasiłek dla bezrobotnych dostaniesz dopiero po 90 dniach, jeśli w porozumieniu nie będzie informacji, że przyczyna rozstania leży po stronie pracodawcy.

Czy po rozwiązaniu umowy za porozumieniem stron przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?

Tak, po rozwiązaniu umowy za porozumieniem stron można dostać zasiłek dla bezrobotnych, o ile spełnia się podstawowe warunki (jak odpowiedni staż pracy). Kluczowe jest jednak to, *kiedy* urząd zacznie go wypłacać. Zasadniczo, jeśli w porozumieniu nie ma informacji o przyczynie rozstania leżącej po stronie pracodawcy, zasiłek dostaniesz dopiero po 90 dniach od rejestracji w urzędzie pracy. Te 90 dni to tzw. okres karencji, o który skrócony zostanie też cały okres pobierania świadczenia. Jest jednak ważny wyjątek: jeśli porozumienie zawarto z przyczyn dotyczących firmy (np. jej likwidacja, upadłość, restrukturyzacja) i jest to jasno zapisane w dokumencie, wtedy zasiłek przysługuje od razu, bez okresu karencji.

Czy można odwołać się od zawartego porozumienia?

Generalnie rzecz biorąc, podpisane porozumienie stron jest wiążące i nie da się go tak po prostu jednostronnie odwołać czy wypowiedzieć. Wyjątkiem są bardzo rzadkie sytuacje, kiedy można powołać się na tzw. wady oświadczenia woli z Kodeksu cywilnego (który stosuje się pomocniczo w prawie pracy). Chodzi głównie o przypadki, gdy ktoś zgodził się na porozumienie pod wpływem istotnego błędu, podstępu albo groźby. Trzeba jednak pamiętać, że udowodnienie czegoś takiego przed sądem pracy jest zazwyczaj bardzo trudne. Zwykłe niezadowolenie z warunków podpisanej już umowy nie wystarczy, by ją unieważnić.

FAQ - Najczęściej Zadawane Pytania

Czy pracodawca musi zgodzić się na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron?

Nie, pracodawca nie ma obowiązku zgodzić się na propozycję pracownika. Porozumienie wymaga zgody obu stron.

Czy mogę negocjować warunki rozwiązania umowy za porozumieniem stron?

Tak, warunki rozwiązania umowy są negocjowalne. Możesz ustalić np. termin zakończenia umowy lub kwestie odprawy.

Czy muszę podawać powód rozwiązania umowy za porozumieniem stron?

Nie, podawanie powodu nie jest wymagane, ale może być korzystne dla uzyskania zasiłku dla bezrobotnych bez okresu karencji, jeśli przyczyna leży po stronie pracodawcy.

Czy mogę się odwołać od podpisanego porozumienia?

Odwołanie jest możliwe tylko w wyjątkowych sytuacjach, np. gdy porozumienie zostało podpisane pod wpływem błędu lub groźby, ale udowodnienie tego jest trudne.